Mid century modern stoel

Ik lees altijd van die prachtige Posts van forumgenoten en ik heb eigenlijk nog nooit wat gepost. Het werd dus tijd om de schuld in te lossen en ook een een project te posten. Ik hoop dat het inspiratie opwekt, en anders toch zeker te vermaak kan dienen.

Dit project heb ik na de zomer 2017 gestart en een tijdje geleden afgerond. Ik wilde altijd al eens een stoel maken en heb gekozen voor een Z-chair.

Foto Z chair van internet (niet mijn resultaat). Zie laatste post van mijn stoel.

De Z-chair is een Deens ontwerp (ontwerper is mij niet bekend) uit de jaren 50 en werd gemaakt door Selig. Het is geen makkelijk ontwerp, want er zit bijna geen rechte hoek aan, dus het heeft me wel wat denkwerk gekost (maar dat vind ik nou juist leuk). De vormen zijn organisch dus mijn Spookschaaf heeft overuren gemaakt. De stoel bestaat uit twee frames onderling verbonden met horizontale latten, met losse kussens die rusten op banden.
ik ben nieuw in houtbewerking dus vergeef me als ik niet alle termen goed benoem. Ik ben vorig jaar September begonnen met een cursus ambachtelijk houtbewerken bij John van Schijndel in Den Bosch. Daarvoor wel eens war kastjes gemaakt van MDF enzo, maar het werd tijd voor het echte werk.
ik heb ervoor gekozen om de stoel van Amerikaans Walnoot hout te maken. Deze heb ik gehaald in Arnhemse Fijnhouthandel. Daar werd ik zeer vriendelijk geadviseerd en kwam ik met twee dikke planken thuis. Ik heb op de lintzaag na alleen handgereedschappen gebruikt, omdat ik daarmee zoveel mogelijk wilde oefenen. Tijd was niet belangrijk, het ging mij om de oefening.

Het belangrijkste vormelement is de Z vorm (de naam zegt het al) die goed te zien is in het zijaanzicht. Ik had nog nooit zo’n stoel gezien en had ook geen tekening ( op internet vond ik alleen slechte schetsen), dus ik ben begonnen om de stoel in Draftsight op te tekenen door van een internet plaatje de lijnen over te tekenen. Hierbij kon ik ook goed de hoeken opzetten.
Deze tekening heb ik 1:1 afgedrukt op A1 formaat (paste precies) en de onderdelen uitgeknipt en op MDF geplakt met spuitlijm. Daarna heb ik de vormen gezaagd op de lintzaag waardoor ik MDF mallen kreeg. Ook heb ik een lay-out uitgezet op een grote plaat MDf, zodat ik de twee frame elementen exact gelijk kon krijgen. (Bijna gelukt, maar doorover later meer).
hierbij de plaatjes van de mallen en mijn -rommelige- maattekening.

De witte latten zijn de mallen.
alle verbindingen zijn pen-gat verbindingen, en die heb ik ook uitgetekend, zodat ik geen fouten kon maken omdat een pen of een gat te lang of te kort was. Helaas ging er toch wel eens wat fout, maar de bedoeling was goed.
In een volgende post zal verder gaan met het verhaal want ik weet niet precies hoeveel er in een post past.

Nadat ik de mallen exact op maat had heb deze gebruikt om vormen over te tekenen op het ruwe hout. Tegenvallen was dat ik op geen enkele wijze het ruw gezaagde oppervlakte nauwkeurig kon aftekenen. Dus ik heb eerst de bovenzijde van de planken enigszins glad geschaafd, zodat ik met een geel potlood de vormen kon overtrekken. Daarna kon ik de delen met de lintzaag( wat een fantastisch apparaat is dat toch) ruwweg uitzagen. En grof op maat schaven waar dat kon.
Toen dat gedaan was kon ik de verbindingslijnen op de dezelfde uitzetten met behulp van de MDF plaat met daarop de 1:1 tekening. Die had ik dus niet voor niets gemaakt gelukkig. Belangrijk hierbij is dat de verbindingslijn van de twee delen die verbonden werden exact gelijk waren. Anders komen de hoeken niet goed uit en past het frame niet in elkaar. Maar dat lukte vrij goed door het onderdeel op de MDF plaat te leggen en de hoek over te nemen van de lay out. Daarna kon het maken van de pen gat verbindingen beginnen, 4 in elk frame. Het koste me ongeveer twee uur per verbinding, en dat vond ik eigenlijk best meevallen.



De gaten heb ik eerst voorgeboord met een slangeboor en daarna uitgehakt met beitels. Heerlijk werk. Ik had nooit met notenhout gewerkt, maar wat een heerlijk hout is dat om te bewerken!

straks de volgende post.

Hi Pel,
wat leuk, nu al de eerste reactie! Ik kan je verzekeren, dat de stoel heerlijk zit. Dat is natuurlijk als hij vrij is, want meestal zitten onze katten erin.

Zoals hiervoor gepost zitten in elk frame 4 verbindingen. De lastigste verbinding is waar de armsteun en de achterpoot samenkomen. Het probleem is hier dat de verbinding lang is (ong 8 cm). Elke afwijking van de hoek leidt tot openstaan van de verbinding. De methode die ik gebruikt heb is door zeer langzaam naar de hoek toe te werken met een kleine blokschaaf. Door telkens met een snipper papier te voelen kon ik bepalen waar de verbinding nog openstond. Uiteindelijk lukt het dan vrij goed om de verbinding gesloten te krijgen. Met klemmen Kun je namelijk niet heel veel doen, vanwege de rare klemhoeken.



Uiteindelijk ook begonnen met het ruw vormen van de poten. Ik wist eigenlijk niet goed of het beter was om dit voor het verlijmen of erna te doen. Doe het ervoor dan Kun je er nog goed bij. Maar haal je teveel weg, dan kom je materiaal tekort. Ik heb dus gekozen om het grootste deel vooraf te doen en het fijnere werk achteraf. Terugkijkend was het handiger geweest om het frame de verlijmen en daarna te vormen. Je hebt dan meer overzicht en hoeft niet elke keer te kijken of alles nog klopt.



Uitzondering is het vormen van de armsteun. Deze heeft een vleugelprofiel, en kan beter vooraf gevormd worden. Dan laat deze zich beter klemmen. Ik heb van alles geprobeerd, hakken met een beitel, schaven, gutsen, maar het allerbeste beviel me om te werken met schraapstalen. Met een goed scherp schraapstaal kun je heel nauwkeurig naar de vorm werken en heb je veel controle. Verbazend hoe efficiënt zo’n stukkie ijzer kan zijn. Het kost een of twee uurtjes maar dat is het dan ook wel. Je staat alleen heel gauw tot je enkels in de krullen (is ook wel voldoening gevend ,natuurlijk).




Hierbij een foto van de lijm opstelling. Om goed te kunnen klemmen, heb ik op de onderdelen blokjes hout geklemd met schuine zijden eraan, zodat de lijmklemmen houvast hadden. De foto’s zijn helaas gedraaid. Ik weet niet goed hoe ik die recht moet zetten.



Ik moest drie van de vier verbindingen tegelijk lijmen, dus dat was behoorlijk doorwerken. Gelukkig had ik goed droog geoefend en alles klaar gelegd, anders was dat niet gelukt. De laatste verbinding (de voorpoot) kon ik later op mijn gemakje doen. Daarmee zit frame nummer 1 in elkaar. Nu nog een keer, en niet vergeten!!!!! In spiegelbeeld!!!

Nog een aflevering in de Z chair Build. De rechterkant is klaar en de linkerkant is een spiegelbeeld van de rechterkant. Belangrijk is dat de twee frames exact overeenkomen, anders krijg je spanning in de tussenvrbindingen. Een kleine afwijking in de verbinding versterkt zich behoorlijk de uiteinden (poten en bovenzijde van de rugsteun). Het is me gelukt om binnen 3mm afwijking te blijven (bij de bovenkant van de rugleuning) Gelukkig is dat in het eindresultaat niet zichtbaar, maar ik had wel even een baalmoment toen ik dat ontdekte. Gelukkig kwam het uiteindelijk goed. Geen idee eigenlijk hoe ik dat zou kunnen voorkomen.

Even over gereedschappen. Ik had een blokschaafje en een Spookschaaf van Stanley, 15 euro of zo van de Praxis, en wat een prutsdingen waren dat zeg! Daar Kun je geen fatsoenlijke streek mee maken. Het probleem is dat je als beginner niet weet of dat aan je vaardigheden ligt, of aan het materiaal. Ik heb uiteindelijk nieuwe schaven gekocht van Dictum, en wauw!!! Wat een verschil was dat zeg, alsof je in een keer en hoop hebt bijgeleerd. De spullen van Dictum zijn (volgens mij dan) relatief goedkoop ten opzichte van dat hele dure spul van veritas enzo, en de bouwkwaliteit is goed en de kosten beperkt. 65 euro voor een blokschaaf en ook zoiets voor de Spookschaaf. Dus dat is misschien een tip voor mensen met een beperkt budget.

Na het verbinden van de twee frames met dwarsverbinders ( hebben die dingen ook een naam?) begint het geheel op een echte stoel te lijken.

Bekijk bijlage 71742Bekijk bijlage 71743

De zitting is een vierkant frame van 4 latten. Ook hier pen gat verbindingen voor optimale sterkte. En natuurlijk gelijk even proberen hoe dat staat. Dat vind ik het mooie van dingen maken. Je ziet het groeien en steeds meer lijken op dat wat je voor ogen hebt (als het lukt natuurlijk).

Bekijk bijlage 71744

Ik zag nu eindelijk hoe groot de stoel zou worden. Ik had natuurlijk plaatjes, maar geen maattekeningen en het was dus best spannend hoe de stoel in het echt zou zitten en eruit zou zien. Als je alleen de onderdelen ziet, denk je dat het een soort poppestoeltje wordt, maar gelukkig viel dat mee toen de stoel in elkaar stond.

Nu de twee frames verlijmen. Dat was relatief eenvoudig in vergelijk met de frames zelf. Alles is tenminste, relatief haaks.

Bekijk bijlage 71745Bekijk bijlage 71746

De spijlen van de rugleuning hebben ook een vleugelvorm. Het zijn er 7. Dus geen normale ronde spijlen. Deze heb ik gezaagd uit ruw materiaal en gevormd met schaaf en schraapstaal en geschuurd. Dat was ik vergeten te vertellen, maar ik heb veeeeeeel geschuurd aan deze stoel. Maar het is eigenlijk heerlijk werk, want je ziet het materiaal opleven en mooi worden.
De uiteinden van de spijlen zijn verjongt en zijn verlijmd in de horizontale latten. In ronde gaten.
Het was even zoeken naar een manier om ze nauwkeurig aan de maat te krijgen en perfect rond. Uiteindelijk is dat gelukt door ze ruwweg te zagen (soortement van zeskant) en dan al draaiend met een bandschuurmachine rond te schuren.
Ah, ik heb dus buiten de lintzaag ook een bandschuurmachine gebruikt. Was ik vergeten.

Volgende stap is het monteren van de zitting.
hier het resultaat tot nu toe.

Bekijk bijlage 71747Bekijk bijlage 71748

Wordt vervolg....

En hier al het vervolg.
Nu het stoelframe is gelijmd, is de volgend stap het wegschuren van oneffendheden. Ik heb eerst met korrel 80 geschuurd, alles met de hand, want ik zou niet weten hoe ik dat met een machine moet doen. Het fijne van schuren met de hand is dat je voelt of de lijnen vloeiend zijn. Zo niet, dan weer even het de schraper erover en dan weer schuren. Het is een prima methode voor dit soort werk denk ik. Machine schuren gaat volgens mij te snel en te hard. Nadeel van met de hand is het stof. Ik heb voor sommige stukken echt een maskertje opgedaan.

Na korrel 80 verder met korrel 220. Dan wordt het echt mooi glad, en later met korrel 320. Gelukkig had ik al veel schuurwerk gedaan tijdens de bouw, dus het schuren was een beetje verdeeld, zodat het aan het eind niet zo saai werd.

hierbij het resultaat:





En daarna, olie erop. Ik heb drie lagen danish oil opgebracht, uitgewreven en tussen de lagen 24 uur laten drogen. Geen idee of dat nodig is,maar het kwam zo uit.
heerlijk werk, oliën, maar wel plakkerig spul als het droogt.


en als laatste de spanbanden erop geniet. Deze heb ik op internet gekocht en vastgeniet. Op internet stonden veel filmpjes over hoe dat moet. Belangrijk is op ze op voldoende spanning te brengen, ander zakt de zaak snel door.

Hier de stoel na oliën maar nog zonder banden.



Volgende stap: het naaien van de kussens. Na het opvragen van offertes heb ik besloten om deze ook maar zelf te maken. Dat klusje is momenteel onderhanden. Maar omdat ik ook een Krenov kastje aan het maken ben, heb ik daar nog niet zoveel tijd voor. Ik hoop binnenkort. Ik zal dan ook foto’s posten van het eindresultaat.
Om verwarring te voorkomen: de eerste foto is van internet, niet mijn stoel. Zal dat er ook even bijzetten.

ik hoop dat jullie mijn verslag leuk en informatief vonden.

tot gauw.

Bedankt iedereen voor de reacties. Leuk om te lezen.

Pow zei:

Mooi gedaan hoor. =)

Met welke olie ga je de stoel afwerken?

Klik om te vergroten...

Ik heb de stoel afgewerkt met drie lagen danish oil.