kopshout schaven met een nr4

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
Om mij wat te verdiepen in handmatig houtbewerken heb ik een paar dagen geleden mijn eerste handschaaf aangeschaft.
Helaas geen LN maar een Stanley-bailey nr 4. Nadat ik de beitel opnieuw geslepen had en wat prutsen met de mondopening en de keerbeitel kreeg ik tot mijn verbazing al zeer snel prachtige flinterdunne krullen.
Ik had al vaker gelezen dat een nr 4 ook geschikt is voor kopshout maar dit wil bij niet echt lukken.
De beitel is vlijmscherp geslepen op 25 graden, de geteste houtsoorten zijn brandhoutgamma vuren, frans eiken en meranti.
Mijn vraag is dus hoe moet ik een nr 4 instellen voor het schaven van kopshout?
 

Ad de Crom

Actieve deelnemer
17 aug 2008
702
0
addecrom.hpage.com
Coko, ik heb zelf ook een Stanley handschaaf, die heb ik denk ik al bijna 30 jaar.
Het is er een met verwisselbare schaafmesjes.
Ik gebruik deze schaaf voor normaal langshout schaven, maar ook wel voor kopshout schaven.
Ik maak veel gesegmenteerd werk voor mijn houtdraaien, en moet wel eens een segment pasmaken als sluitsegment in een ring van 12 segmenten, dus dan moet ik kopsschaven.
Ik stel de schaaf dan zo af dat het mesje maar net het hout raakt, dus niet te diep.
Door dat te doen schaaf ik flinterdun, en dat lukt altijd. Wel moet ik er voor zorgen dat het mesje erg scherp geslepen is.

Ad
 

hemski

Actieve deelnemer
31 mrt 2008
281
2
Coko, er zijn meerdere manieren om kops hout te schaven. Bijvoorbeeld met een lage hoek blokschaaf. Je zou ook kunnen proberen om de No 4. met een "shooting board" te gebruiken. Meestal gebruik je daar een miter plane of een andere lage hoek schaaf voor die wat langer en zeker perfect haaks is. Ik denk overigens dat met name de hoek van je snijvlak zo laag mogelijk moet zijn en idd wat Ad de Crom ook zegt, dat je de beitel op maar een zeer kleine diepte afstelt.

Kijk hier even hoe je eenvoudig een shooting board kunt maken.
http://www.lie-nielsen.com/pdf/shootingboard.pdf
 

borre

Actieve deelnemer
14 jun 2008
538
63
munstergeleen (Lb)
Bij het schaven van kopshout is het niet alleen een kwestie van de juiste instelling van de schaaf, maar voor een groot deel het gebruiken van de juiste snijhoek. Let wel, de hoek die je aan je schaafbeitel slijpt is niet de werkelijke snijhoek tijdens het schaven !! Deze wordt namelijk bepaald door de hoek van het snijvlak van de beitel en de hoek waarmee de beitel in de schaaf zit. Dan is er tussen verschillende schaven nog een belangrijk verschil. De stanley nr 4 heeft het beitelsnijvlak naar beneden gericht, terwijl de lage hoek schaaf waarover Hemski schrijft het snijvlak naar boven gericht heeft. De effektieve snijhoek van deze twee schaven kan daarom best identiek zijn. Bijgevoegd twee artikelen uit finewoodworking waarin uitgebreid beschreven staat wat effektieve snijhoeken zijn, welk verschil er tussen zg bevel-up en bevel-down schaven zijn en hoe je een beitel voor verschillende toepassingen kunt slijpen.




Toen ik begon met houtbewerking dacht ik na het lezen van dergelijke artikelen vaak dat dit allemaal erg theoretisch is en het niet zo heel veel verschil maakt of een beitel nu met 25 of 30 graden geslepen is. Nu ben ik echter zover dat ik voor de meeste van mijn handschaven meerdere beitels met verschillende hoeken voor verschillende toepassingen heb. Ik heb een tijd geleden zelfs met de schaafbeitels van mijn vlakbank geexperimenteerd met een andere hoek en/of een extra hoek aan de achterzijde van de beitel nadat ik nogal wat problemen had met het vlakken van kersen en esdoorn waarbij de nerf nogal grillig was. Een wereld van verschil !

Ed

Attached files schaafhoeken 2.doc (154 KB) schaafhoeken.pdf (568.3 KB)
 

dopeling

Actieve deelnemer
16 mrt 2008
447
6
Arnhem
Ik heb het hier al eerder gemerkt. Het is opmerkelijk hoe snel we met oplossingen komen voor een aangekaart probleem terwijl we eigenlijk niet eens weten wat het probleem is. Ik heb regelmatig gemerkt dat ik dat ik ook doe. Dan kan ik bij mijzelf waarnemen dat ik helemaal niet goed luister maar vooral mijn eigen verhaal kwijt wil, wat in het meest extreme geval dan meer over mij zelf vertelt dan over het probleem van de vraagsteller. Als ik het verhaal van jou lees Coko, weet ik eigenlijk helemaal niet wat er nou fout gaat in het schaven van kops hout. Het zou heel leerzaam zijn als je dat eens zou beschrijven. Dan zouden we naar aanleiding van jouw verhaal wat vragen kunnen stellen zodat dat wat je doet ons nog duidelijker wordt en dan kunnen we pas verantwoord met een paar suggesties komen. Misschien kunnen we jou dan leren om goed te kijken naar een probleem en onszelf leren beter te luisteren/waar te nemen.
In een goede waarneming zit vaak al het antwoord.

Als ik kort door de bocht een antwoord op jouw probleem zou geven dan kom ik er het snelste mee weg als ik je een bepaalde DVD van David Charlesworth aanbeveel, maar ik denk dat ik dan zeer hard voorbij loop aan alles waartoe een forum als dit kan dienen. In mijn ogen het bevorderen van de zelfwerkzaamheid en de persoonlijke leer-ontwikkeling in de houtbewerking. Hier kunnen we dat gezamenlijk verzorgen.
 

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
@ Dopeling, het probleem is dat ik geen goede afwerking krijg, ik had het idee dat de beitel de vezels eruit wou trekken zoals een scheerapparaat ipv van afsnijden.
De tip van Ad en Hemski om minimale hoeveelheden af te schaven geeft een zeer grote verbetering. Heeft het verkleinen van de mondopening hier nog een possitief effect op? Ik meen me een aflevering van "The rough cut show" te herinneren waarin gezegd werd dat bij getekend en kruisdradig hout de mondopening zo klein mogenlijk moest zijn om een mooi resultaat te krijgen, geld dit ook voor kopshout?

Uiteraard zijn andere schaven veel beter geschikt voor kopshout maar die heb ik op dit moment niet tot mijn beschikking.

Binnenkort ga ik weer een investering doen in gereedschap, ik was eigenlijk van plan een vlak/vandikte bank te kopen, maar begin steeds meer te denken om het geld aan enkele goede handschaven uit te geven. Behalve dat een v/vdbank veel plaats inneemt in mijn toch al kleine werkplaats is het werken met handgereedschap veel leuker en geeft het veel meer voldoening ( of frustratie als het niet wil lukken ;) ).
 
A

Athanor

Guest
Hallo Dopeling,

Mijn complimenten met de goede analyse van de manier waarop we soms de discussie voeren. Wat ik vooral sterk vind is de zelfreflectie en het appel wat je op jezelf en anderen doet om op een goede manier te gaan leren van ervaringen. Ik zal er zo goed mogelijk aandacht aan geven. Neemt natuurlijk niet weg dat een van de leuke dingen van het forum ook is gelegen in een spontane uitwisseling en vlotte reacties, het liefst ook met enige humor. Ook dat zie ik hier regelmatig gebeuren. Mede door jouw bijdrage zal dit forum zich op een goede manier kunnen ontwikkelen!

Groet van Fons
 

Ad de Crom

Actieve deelnemer
17 aug 2008
702
0
addecrom.hpage.com
Athanor zei:
Hallo Dopeling,

Mijn complimenten met de goede analyse van de manier waarop we soms de discussie voeren. Wat ik vooral sterk vind is de zelfreflectie en het appel wat je op jezelf en anderen doet om op een goede manier te gaan leren van ervaringen. Ik zal er zo goed mogelijk aandacht aan geven. Neemt natuurlijk niet weg dat een van de leuke dingen van het forum ook is gelegen in een spontane uitwisseling en vlotte reacties, het liefst ook met enige humor. Ook dat zie ik hier regelmatig gebeuren. Mede door jouw bijdrage zal dit forum zich op een goede manier kunnen ontwikkelen!

Groet van Fons

Fons, ben het helemaal met je eens. Waar het om gaat is een leuke spontane uitwisseling van je eigen ervaringen met gereedschap, de manier van werken, eventueel met wat fototjes, en zo voort. Dit is de kracht van een goed functionerend forum.
Zou best is leuk zijn om iedereen eens te ontmoeten. Ben ook lid geweest van een Canadees forum MyFamily, die organizeren van tijd tot tijd bijeenkomsten, bv, een lunch of zo. Niet dat dan iedereen dan ook daar naar toe gaat, vanwege persoonlijke omstandigheden of zo, zoals ik daar nooit toe instaat ben geweest als nederlander (te ver weg) maar ik heb er wel een erg leuke penvriendin aan over gehouden, ook een houtdraaister, waar ik van tijd tot tijd houtdraai uitwisselingen mee heb, en ook persoonlijke belevenissen.

Groetjes. Ad
 

dopeling

Actieve deelnemer
16 mrt 2008
447
6
Arnhem
Beste mensen. ik ben blij dat mijn kanttekening in goede aarde valt.

Ik ben manager/verkoper bij Baptist. Dat "managen' dat heeft dan vooral betrekking op het technische gereedschapsgedeelte,het uitzoeken, het adviseren en alwatdiesmeerzij. Dus bepaald niet het zakelijke. Maar ik wil hier wel even vermelden dat ik in het geheel geen technische opleiding of achtergrond heb. Het is mijn ervaring dat je heel veel problemen kunt oplossen als je de kern van de technische situatie waar je voor staat door hebt. Ik kan heel erg goed een situatie visualiseren, dat wil dus zeggen dat als we het hebben over een nr 4 die kops hout schaaft dat ik dat dan feitelijk voor mijn ogen in beweging zie gebeuren. Hoe meer ik weet van het hout en de schaaf, hoe meer ik kan visualiseren, hoe sneller ik het begrijp en daarmee ook oplossingen kan vinden.
Als je een echt genie op het gebied van het visualiseren zou willen leren kennen kun je je eventueel eens wat verdiepen in het leven en werk van Nicola Tesla. Een van de grootste, wellicht wel het grootste genie op het gebied van electrotechniek. Hij "bedacht" (visualiseerde) bijv. motoren compleet tot in de kleinste detail toe en zonder tekeningen werden deze (nieuwe uitvindingen) dan gemaakt en ze functioneerden meestal direct zonder correctie.

Maar goed, de situatie van coko. Als je je voorstelt hoe de nerf van het hout wat je wilt schaven staat ten opzichte van de zool van de schaaf dan kun je zien waar het dan bij de schaaf op dat moment het meeste op aan komt. Een hele kort/kleine opening is vooral van belang als de nerf als het ware plat liggend naar je toe staat. Dan tilt het mes het hout ook op en dan zou je het hout kunnen uitscheuren. Het keermes en de kleine opening vermijden dat. Het hout wordt maar een heel klein beetje opgetild -kleine opening - het keermes krult het om en tjak het mes snijdt. Bij kops hout lijkt me de opening iets minder van belang, maar hier ligt de scherpte van de beitel als belangrijkste voorop, samen met de slijphoek en de functie/kwaliteit en afstelling van het keermes. Bij kops hout stel ik me het volgende voor -allemaal stokjes in een bundel rechtop staand -waar je met een mes haaks op snijdt. Hoe scherper het mes, hoe kleiner de hoek, hoe meer effect. Vroegere collega's van mij maakten er een sport van om met een klewang een kleine cocospalm door te hakken van 10 cm doorsnee. Dat moest dan in 1 keer lukken. (Dan had je gewonnen) Dat betekende urenlang wetten en slijpen met een steentje. Want dat lukte aleen maar als de klewang heel scherp was. Dus een heel scherpe hoek en een scherpe snede.
 

jaap

Moderator
9 mrt 2008
5.045
1.674
Terkaple
www.woodworking.nl
Hoe scherper de beitel hoe gemakkelijker het gaat, dat ben ik helemaal met Dopeling eens. Ik kocht een paar maanden geleden zo'n mooi handig Frost mes uit de snoepwinkel van Dopeling. Thuis gekomen natuurlijk even snijden en kerven in wat hout en het ging verbazend gemakkelijk. Nu meen ik aardig te kunnen slijpen en pakte een zakmes om hetzelfde te proberen. Dat viel een beetje tegen! Na wat speur en denkwerk trok ik de conclusie dat mijn messen prima snijden (een goede test is het in plakjes snijden van een overrijpe tomaat) zolang ik een zagende snijbeweging maak, maar om te snijden zoals een schaafbeitel dat doet, heb je een nog zuiverder snede nodig. Nu had ik nog wat schuurpapier 1500 en 2000 en na wat wetten met dit schuurpapier op mdf deed het zakmes het een stuk beter. Dus ook mijn no4 op dezelfde manier gewet (aan beide kanten, eerst de vlakke) en het schaaft gewoon merkbaar beter. Ik heb ook een diepere glans op de achterkant van de beitel, dan met mijn 8000 watersteen. Ik had dit al eens met Alex besproken en hij heeft zelf heel goede ervaringen met met de polijstpasta van Flexcut. Dat heb ik bij de Baptistdagen meegenomen en het werkt ook prima.
De meest gebruikte oplossing bij moeilijker schaafwerk, de beitel echt zo zuiver en scherp mogelijk slijpen en wetten, de diepte zo afstellen dat de spaan maar een paar honderdste mm dik is en de opening van de beitel in de schaafzool zo klein mogelijk maken. Veel succes Coko en laat ons vooral horen hoe het gegaan is.

jaap
 

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
Iedereen bedankt voor de antwoorden en tips!

Nu ik de schaafdiepte minimaal heb afgesteld denk ik idd dat de bijtel nog veel scherper geslepen moet worden voor een optimaal resultaat.
Ik ga het ook eens proberen om met zeer fijn schuurpapier en polijstpasta de beitel te wetten.
 
A

Athanor

Guest
Beste mensen,

Nu raak ik wat in de war. Ik lees over schuurpapier met een korrel 1500, polijstpasta, stenen met korrel 8000 die niet zo goed zouden zijn als.... :?:

Naar mijn beste weten bouw ik het slijpproces op naar steeds fijnere korrel. Bij mij is dat schuurpapier oplopend tot korrel 2000, daarna op een LieNielsen steen met korrel 8000 wetten (spiegelend) en 'scheren' maar... Hoe moet ik die polijstpasta interpreteren? Gebruiken op een stuk leer? Kunnen jullie dat nog wat nader toelichten?

Groet van Fons
 

jaap

Moderator
9 mrt 2008
5.045
1.674
Terkaple
www.woodworking.nl
Hallo Athanor,
Raak niet al te verward, maar misschien was ik ook niet zo duidelijk. Als je geen fijne stenen hebt (rond de 8000) dan kan schuurpapier een hele aardige oplossing zijn. Heel fijn schuurpapier van b.v. 3M of Micro Mesh (http://www.sisweb.com/micromesh/) dat gebruikt wordt om b.v. lakken te polijsten is ook prima geschikt om een beitel op te poetsen. Op mijn Norton 8000 steen wordt het A2 staal van mijn LN schaven niet echt hoogglanzend. Als ik dan wat Flexcut pasta op een stuk mdf smeer en het dan gebruik als ware het een slijpsteen, dan verbeterd de glans aanmerkelijk en (althans zo lijkt het) snijdt de beitel ook beter. Ik heb al wel eens ergens gelezen dat sommige japanse 8000 stenen een iets beter resultaat geven en er zijn Japanse waterstenen van Shapton verkrijgbaar tot en met korrel 30000 (kost wel over de 400 euro). Ik denk dat het deels komt dat sommige stenen erg hard zijn en blijven verspanen en de zachtere een meer smerend en dus polijstend effect hebben.
Ik weet overigens niet of de korrelgrootte zoals aangegeven op schuurpapier, overeenkomt met die op de stenen.
Nou hoop ik dat ik je verwarring wat weggenomen heb.

jaap
 
A

Athanor

Guest
Oke, Jaap, de verwarring neemt al af ;)

Dat polijsten rechtstreeks op mdf is nieuw voor me. Ik dacht even dat de polijstpasta op het schuurpapier werd gebruikt. Deze werkwijze kan voor mijn manier van werken ook een aanvulling zijn. Ik werk meestal met het zg. scary-sharp systeem met schuurpaier op een granieten blad.

Ik ga ook het polijsten eens proberen!

Fons
 

Caspar Labarre

Actieve deelnemer
4 okt 2008
677
0
Heb wat tips voor je stanley!

Heb niet precies gelezen wat iedereen gepost heeft dus vergeef me als ik mensen herhaal. er zijn een paar dingen die ik met mijn stalen schaven doe, die voor mij erg goed werken

(los van de sljiptechnieken)

Een nieuwe schaaf uit de doos haal ik altijd helemaal uit elkaar en begin met de onderkant van de kikker (raakpunt van kikker met schaaf) op een stuk drijfglas met watervast schuurpapier en WD40 van alle machine/ verf restjes te ondoen en vlak te maken. Dan kijk ik hoe mijn beitel die ik bij de schaaf heb gekregen op mijn kikker rust door er van verschillende kanten naar te kijken tegen strijklicht. Meestal raakt de schaaf in het aan de onderkant en ietsjes daar boven. Ze zijn zelden vlak en de beitel idem. Ik zorg dan vervolgens dat ik de kikker zo hoog mogenlijk vlak, soms haal ik wat weg met een vijl in het midden om het proces te versnellen. De belangerijkste raakpunten van de kikker zijn vlak voor de mondopening en daar boven. die moeten op gelijke hoogte zijn.
Soms zet ik de mondopening wat kleiner door de kikker naar voren te schuiven maar een mondopening van 2 mm is klein genoeg om zwevende krullen te krijgen.
De truuk hiervoor is dat ik na het vlakken van de zool een kleine depressie crieer van een cm of 3 ACHTER de mondopening met een vijl. Niet te veel gewoon een uniform gevijld oppervlakte.

Wat dit truukje doet is zorgen dat het verende hout ( hout veert!) de schaaf niet omhoog drukt achter de mondopening maar dat de volle kracht van de schaaf voor de mondopening gecentreerd is en dus veel beter resultaat krijgt.

Het vlakke van de kikker is nodig om de vibraties te minimaliseren...

Kijk wat het voor je doet en ben niet bang om je schaaf te slopen.. Ik heb zelf diverse oude modellen voor een scheet en drie knikkers gekocht en er naar hartenlust mee geexpirimenteerd. De resultaten waren voor mij erg goed.
 

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
@ casper,dank voor de info. Ik ga jouw techniek eens uitproberen.

Onderussen heb ik de zool van de schaaf gevlakt mbv schuurpapier op een stalen vlaktafel, met korrel 100 tot 600 (fijner hadden ze niet bij de bouwmarkt).
Dit viel mij nog vies tegen, ik heb zeker een uur staan te zwoegen tot dat ik tevreden was over het resultaat.
Maar goed, het leuke is dat ik door te pongelen met de schaaf het steeds beter begin te begrijpen hoe dit gereedschap werkt. Elke toepassing en houtsoort vraagt om een andere instelling.
Dus ik heb nog veel te leren.
 

bas

Actieve deelnemer
4 mrt 2008
110
0
ik ben van plan om zo'n shootingboard te maken voor het schaven van kopshout, maar ik heb nog een vraag hier over.
elke keer als je je shootingboard gebruikt schaaf je toch ook een beetje weg van de zijkant van het board, heeft dat geen invloed het eindresultaat van je schaafwerk?
Bas
 

hemski

Actieve deelnemer
31 mrt 2008
281
2
Beste Bas,

dat gebeurd alleen de eerste keer en dan alleen op dat deel waar de beitel het hot van je shooting board raakt. De beitel strekt zich niet over de gehele breedte van je schaaf, maar aalleen in de mondopening. Het kleine stukje aan de onderzijde (als de schaaf op z'n kant ligt) zorgtervoor dat je niet telkens weer wat van je board afschaaft.

Ik zou zeggen, probeer het gewoon eens dan begrijp je direct wat ik bedoel.
 

bas

Actieve deelnemer
4 mrt 2008
110
0
ik zal eerst weer mijn schaaf in topstaat proberen te brengen en dan ga ik het proberen om kopshout mooi glad te krijgen.
het is pao rosa en dat is vrij hard, ik hoop dat het lukt!
Bas
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.