Hol of vlak slijpen?

tantetruus

Actieve deelnemer
16 aug 2010
72
0
Met name op amerikaanse sites zie je bijna alleen nog beitels die vlak geslepen worden,
dus, beitel in hulpstukje en over een watersteen halen.
Oorspronkelijk werden bijtels hol geslepen, droog of nat maar waarom dan dat vlak slijpen?

Iemand hier een heldere mening over?
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
Vlak slijpen is niet het doel, maar een gevolg van het feit dat je met een hulpstuk slijpt. En dat slijpen met een hulpstuk gebeurt omdat de meeste mensen niet meer uit de hand kunnen slijpen. Te weinig oefening, nooit goed geleerd, aangewend om voor de meest simpele dingen een hulpstuk te gebruiken.

Hol slijpen is ook niet het doel, maar het gevolg van slijpen op een draaiende slijpsteen. De kromming daarvan veroorzaakt een holte evenwijdig aan de snede. Laat dat nou precies handig zijn om te voelen wat de hoek moet zijn als je uit de hand wet: als je de beitel kantelt voel je hem klikken als hij met beide randen van die holte op de steen rust. Met een beetje oefening (en een vlakke steen) kan je dat "klikken" vasthouden zelfs als je die holte hebt weggeslepen. De hele vouw is dan plat. Wieg je de beitel op en neer, of wordt je steen hol, dan moet je zorgen dat je de oorspronkelijke hoek weer terugkrijgt en slijp je er weer een holte in.

Arthur
 

Hubert.

Actieve deelnemer
21 mei 2008
300
0
Krimpenerwaard
Ik ben blij met de hulpstukken voor het wetten van m'n beitels.
Als ik klaar was met m'n beitels had ik geen vel meer op m'n vingertoppen :?
 

coko

Post veel
6 apr 2008
1.138
3
Nederweert
ArtHarg zei:
En dat slijpen met een hulpstuk gebeurt omdat de meeste mensen niet meer uit de hand kunnen slijpen. Te weinig oefening, nooit goed geleerd, aangewend om voor de meest simpele dingen een hulpstuk te gebruiken.

Arthur

Ik begrijp je redenatie Arthur, maar mijn hobby is houtbewerken. En door te werken met hout wordt mijn gereedschap helaas bot...
Dat betekent slijpen, en laat ik daar nu net een gruwelijke pest hekel aan hebben!!!
Het slijpen uit de lossen pols is iets wat de nodige oefening vergt. Ik heb al te weinig tijd om met mijn hobby bezig te zijn en ik moet nog zo veel leren, daarom ben ik blij dat er voor iets waar ik een hekel aan heb er geweldige hulpmiddelen zijn.
Het kost maar een paar seconde extra om een beitel in mijn veritas MKII stoppen, dus de tijdwinst die handmatige slijpers vaak als argument gebruiken gaat mi niet op.

Ik ben aan het wachten op de veritas MIII waar ook schietbeitels in passen en op de MIV waarmee ik idiot proof alle zagen mee kan slijpen.
 

rickkoorman

Blogger
9 nov 2008
5.370
4
47
zwolle
ik ben me sinds enige tijd wat maar gaan bekwamen in het gebruik van handgereedschap. ook voor mij is het een hobby. slijpen vind ik niet erg maar ben liever met het hout bezig. ik heb zelf een slijpmal van axminister, dit gaat me redelijk en de beitels worden scherper als ik ooit gedacht had (mede dankzij de scarry-sharp methode die een zeer vriendelijk forumlid me uit heeft gelegd ;) )

het hol of vlak slijpen zegt mij helaas niets. ik volg de discussie echter oplettend aangezien hier veel voor mij te leren is

rick
 

tantetruus

Actieve deelnemer
16 aug 2010
72
0
Ik geef dus zelf de voorkeur aan het hol slijpen, mede omdat je wanneer je hol geslepen hebt je daarna als de beitel wat minder scherp wordt je hem door opnieuw even te wetten weer een scherpe beitel hebt.
Ik vind het bovendien leuk om te doen :mrgreen:

Dit gezegd hebbend wil ik even opmerken dat ik wat twijfels heb bij de kwaliteit
van een hoop gereedschap, beitels, schaven etc. en dan met name hoe vlak ze zijn of liever gezegd, hoe vlak ze niet zijn.
Ik was van de week een beitel aan het slijpen en hij werd maar niet scherp.
Bleek dus dat de achterkant cq, de platte kant van de beitel niet vlak was waardoor je bij het wetten van de achterkant een deel van de braam niet raakt.
Ik heb al mijn snijdende gereedschap inmiddels "gevlakt" op een vlakke ondergrond waar ik schuurpapier op heb aangebracht en dan gewoon net zo lang schuren totdat het metaal overal raakt.
Ook mijn "hopeloze" schaaf werkt nu weer ok:)
 

guido

Actieve deelnemer
3 aug 2008
220
0
www.guidokauer.nl
persoonlijk ben ik het eens met de stelling "mijn hobby is houtbewerken en niet slijpen"
maar ik weet ook dat je er niet omheen kan.

ik heb oprecht geprobeert om keurig uit de hand te slijpen en te wetten. Maar helaas duurde dit bij mij zo gillend lang en het verbeterde niet met oefening. ook het vlakken van de achterkant vna de bijtel is een *&%#$ karwei. tegenwoordig doe ik veel met grote diamant steen en een hulpstuk. mijn ergernis is daardoor erg afgenomen.
 

jokke

Actieve deelnemer
10 jul 2009
477
20
Hoe lang doen jullie er dan over om een beitel te slijpen en te wetten? Ik slijp hol op een tormek watersteen, wet op een makita wetsteen, wet na op een coticullesteen en polijst nog een beetje op een leren lap met polijstpasta. Een beitel met eventueel lichte beschadigingen is na 5 à 10 min zo scherp als een scheermes.
Bij mijn leerlingen duurt het inderdaad iets langer maar de handeling hebben ze na een 10tal keer slijpen toch wel ongeveer beet.
 

ArtHarg

Post veel
9 jan 2009
1.810
1
Den Haag
www.artharg.nl
@Coko: je kan met een hulpstuk inderdaad snel een scherpe snede krijgen. Als het voor jou werkt: vooral blijven doen. Ik wilde alleen maar aangeven dat de vraag van Tante Truus oorzaak en gevolg door elkaar haalde. De oorzaak is dat men tegenwoordig meestal kiest om geen tijd te investeren in het leren van een vaardigheid als je er met een hulpstuk ook komt. Het gevolg is dat je een vlakke snede krijgt ipv. eentje met een holling. Maar een tweede gevolg is dat er een wijdverbreid misverstand ontstaat dat het zonder hulpstuk moeilijk of zelfs onmogelijk is om het beoogde resultaat te bereiken. En dat komt meestal omdat men geen idee heeft hoe je het zonder hulpstuk moet aanpakken.

Want hoe gaat het (been there, done that ;-) : Je wilt voor het eerst een beitel gaan slijpen. Je pakt een botte beitel die je hebt liggen en die zet je op een slijpsteen en dan heb je een probleem. Het is bijna niet te voelen wat de goede hoek is en je hebt geen idee hoe je de beitel moet beethouden. Tegen de tijd dat je doorhebt hoe je de beitel moet beetpakken is je steen al zó hol en je vouw zó bol dat het je niet meer lukt om die beitel nog goed scherp te krijgen. Lezen op Internet: aha, er zijn 23 hulpstukken verkrijgbaar, want handmatig slijpen was iets wat de "oude vaklieden" slechts na veel oefening leerden en wat ze Heel Veel moesten doen. Dus je koopt een geleider, na nog een paar keer aanmodderen begrijp je dat ze met een "vlakke slijpsteen" ook Echt Vlak bedoelen en dat na 1 beitel je slijpsteen al niet Echt Vlak meer is... en dan uiteindelijk, als je Stanley geleider hebt ingeruild voor een Mk-II kan je een mooie rechte haakse scherpe snede produceren. Jay! Bewondering voor de oldtimers die dat gewoon uit de hand konden!

Maar dan lees je nog eens wat verder en kom je een verhaal tegen over die holling en hoe dat werkt... en dan pak je een oude beitel (hee, je hebt altijd de Mk-II nog voor het geval dát) en blijkt het met twee keer proberen gewoon óók te werken. Het moeilijkst is nog om de goede slijphoek op de ronde slijpsteen te vinden. Als je die eenmaal hebt: geen probleem om dan op de slijpsteen de hoek vast te houden. Kost ongeveer evenveel moeite en lichaamsbeheersing als recht zagen. Als je niet weet waarom die holling belangrijk is, dan lukt het je nóóit om als beginner een beitel uit de losse pols te slijpen.

Ik heb die Veritas Mk-II trouwens zelf ook en hij werkt op zich prima, met een paar kleine kanttekeningen:

- Door de rol is het lastig om de hele steen te gebruiken. Aan de nabije kant valt de rol van de steen af, aan de verre kant moet je uitkijken dat de beitel niet van de steen afloopt. Je moet dus regelmatig de steen een halve slag draaien. Bij smallere beitels moet je uitkijken dat je niet zijwaarts van de steen af kantelt. Gevolg is dat je steen veel sneller hol wordt, waardoor je een bolle snede krijgt. Bij slijpen zonder hulpstuk heb ik veel meer controle over de beweging en is het makkelijker de hele steen te gebruiken.
- Ik vind het lastig om de beitel steeds in exact dezelfde positie terug in de Mk-II te plaatsen. Zo gauw dat maar een heel klein beetje afwijkt ga je een facet aan de beitel slijpen. Niet zo'n probleem als de hoek net iets steiler is, een stuk vervelender als de hoek net iets flauwer is.
- Met de beitel in het hulpstuk is het een beetje lastig om je onderarm te scheren :)
- De Mk-II heeft een heel handig palletje om een tweede vouw te slijpen. Ik vergeet regelmatig om dat kreng terug te zetten...

Maar ik geef direct toe dat dit misschien alleen voor mij geldt.

Uit de losse pols slijpen is helemaal niet zo moeilijk als soms wordt beweerd. In het begin moet je even oefenen om de slag te pakken te krijgen. Op een gegeven moment "klikt" het en verleer je het ook niet meer. Dan slijp en wet je heel snel uit de losse pols. Het kost mij in elk geval minder tijd dan het exact reproduceren van de instellingen van de Mk-II van de vorige keer dat ik diezelfde beitel erin had.

Tip voor mensen die het willen proberen: Lie-Nielsen Toolworks heeft een DVD van Larry Williams geproduceerd, genaamd "Sharpening Profiled Hand Tools". Baptist heeft 'm. Echt de moeite waard. Het ontzenuwt ook direct de mythe dat je een zeer stabiele hand nodig zou hebben om uit de losse pols te kunnen slijpen: Williams heeft een soort van Parkinson. Mijn conclusie aan het eind van het verhaal: ach, het gaat er eigenlijk ook alleen maar om dat je een scherp kantje aan een stuk staal krijgt :)

Arthur
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.