Schavenkast

Berm

Actieve deelnemer
Deze Schavenkast is gemaakt van oude resten hout: twee 60 jaar oude grenen dakkapelramen, Robinia balken gebruikt voor beschoeiing van Friese waterlopen en oude rabatdelen van de betimmering van een oud toilet. De schavenkast is helemaal handgemaakt, heeft een vintage uitstraling, met duidelijke gebruikssporen van vroeger en heeft een uniek houten sluitmechanisme.
Toen ik serieus met houtbewerking begon dacht ik een schaaf nodig te hebben om een plank glad en haaks te kunnen maken. Al snel bleek dat je voor verschillende soorten werk en hout ook verschillende schaven hebt.
Ik dacht dat 5 verschillende schaven wel voldoende zou zijn. En dat klopt ook, daar kun je alles mee doen ! Maar ja, dan moet je van elk soort de voor jouw, meest geschikte kiezen... Bij dat probeerproces kwam ik in aanraking met een zeer divers arsenaal van handgereedschap. Zelfs een exemplaar uit 1895 ! Het schavenvirus sloeg toe en de bewondering voor de vaklieden uit de tijd dat er geen elektrische machines waren ook.

Ik heb moeten leren om de schaaf het werk te laten doen. Dat betekende veel oefenen met het prepareren en afstellen van de schaven, zoals vlakken van de zool en zorgen voor haaksheid zijflanken (vleugels) en het optimaliseren van alle stelschroeven en geleidingssleuven. Zelfs de beste schaven moeten eerst worden afgesteld. En dan de messen; een kunst om ze goed te slijpen op een slijpsteen en wetten op leer. Voorzichtig ben ik aan het experimenteren met het veranderen van de slijphoek, de "vouw" en het afronden van de zijkanten. Het slijpen lukt inmiddels redelijk.
Toen ik de smaak te pakken kreeg en wat serieuze vooruitgang ging boeken in het schaven zelf bedacht ik dat deze koningin van de handmatige houtbewerking een mooie slaapplaats verdient: een handgemaakte Schavenkast

Het maken van de schavenkast werd een project waarin ik veel zou moeten schaven in verschillende soorten hout. En dat was nou net de bedoeling. Het harde, grillige en knoestige Robinia vroeg een andere aanpak dan Grenen of Eiken. Ik blijk het fijnste te werken door het gebruik van diverse schaven naast elkaar op eenzelfde stuk hout, afhankelijk van de hardheid en nerfrichting.

In onderstaande foto’s is de bouw van de schavenkast te volgen. Eerst de (minstens) 60 jaar oude grenen ramen, komend uit de dakkapel aan de dijkkant van mijn woning, waarvan de onderdorpels waren doorgerot, restaureren door nieuwe Robinia delen toe te voegen. Deze zijn met handgebeitelde pen-gat verbindingen gemonteerd. De ramen zijn haaks- en op de gewenste maat geschaafd en daarna heb ik er een Robinia kozijn omheen gemaakt. Dit Kozijn diende als basis voor de kast. De Kast loopt in een wigvorm, onder een hoek van 7.2 graden, omdat ik bij de voorgenomen dwarsplaatsing tussen muurcontactdozen zo toch makkelijk in de kast kon blijven kijken. De hoek van 7.2 werd dus bepaald door de plaatsing van de kast en het formaat van de kleinste schaven. Verbindingen, paneelranden etcetera moesten nu allemaal onder een hoek van 7.2 graden geschaafd worden; een leuke opgave !

Het gehele frame is gelijmd, gebruik makend van de kleminrichtingen op mijn handgemaakte werkbank; dat werkt echt prettig, omdat dat gelijk ook je vlakke tafel is.
Er zitten dwarsverbindingen daar waar ik panelen of planken wil kunnen bevestigen. De hoogte tussen de planken is bij het ontwerp bepaald op basis van de grootte van de schaven die ik in de schavenkast wil kunnen opbergen.
Eindelijk had ik nu ook de noodzaak om eens verlijmde panelen te gaan maken. Alle zijpanelen en planken zijn gemaakt uit zulke verlijmde panelen. In de panelen moeten de onderdelen echt perfect op elkaar passen, er mag geen straatje licht "tussendoor" kunnen, alvorens ze te lijmen in de werkbankklemmen (bankschroef tegenover pennen). Het frame steekt overal iets uit ten opzichte van de panelen en planken. Dit geeft de kast de robuustheid van een soort "vakwerkhuis" en bied de mogelijkheid om schaven staand te laten steunen ten opstaande randjes en de messen te beschermen tegen stoten op de ondergrond.

Toen de schavenkast in elkaar zat heb ik hem in de Danish oil gezet. Het contrast tussen de verschillende soorten hout komt zo mooi uit. De deuren heb ik voorzien van "refurbished" hang/sluitwerk uit de oude dakkapel. Ik heb het aangepast naar de maatvoering van deze kast en er passende Robinia sluitingen op gemaakt, gemonteerd met houten pennen.
Het geheel is een mooie oude kast geworden die uitstekend geschikt is voor zijn gebruiksdoel: slaapplaats voor de koningin onder het houtbewerkingsgereedschap. Ik ben er blij mee :)



Schavenkast-ontwerp.jpgSchavenkast-deurstukken.jpgSchavenkast-deurmontage.jpgSchavenkast-deurschaven.jpgSchavenkast-kozijnmeten.jpgSchavenkast-kozijnklemmen.jpgSchavenkast-frame.jpgSchavenkast-frame1.jpgSchavenkast-zijpaneel.jpgSchavenkast-koffiebreak.jpgSchavenkast-olie.jpgSchavenkast-plankenpaneel.jpgSchavenkast-zijaanzicht.jpgSchavenkast-open.jpgSchavenkast-sluitdetail.jpgSchavenkast-schaven.jpg



NB. Een derde leven als servieskast in een nostalgische keuken behoort tot de mogelijkheden :)


Vrgr.
Peter van Tienhoven
 

JanAnton

Actieve deelnemer
13 mrt 2013
238
6
Groningen
Prachtige kast! Dat moet toch wel heel bijzonder voelen om daar een schaaf uit te pakken. Mooi hoor!

Jan Anton
 

willem1958

Post veel
28 jul 2015
2.092
3
wormerveer
Ziet er goed uit Peter, ook mooi dat je die ramen op deze manier een tweede leven geeft.
Echt een beetje een pronkkast voor je schaven, heel geslaagd zo bij elkaar.
Je verslag leest ook lekker weg trouwens.
 

Berm

Actieve deelnemer
Bedankt voor alle fijne reacties. !

@ Jaap: beitels hangen prima voor het grijpen zo, ik denk dat ik het zo laat.
wat vormgeving betreft; ik hou niet zo van alles haaks; een beetje meer variatie vindt ik fijner om naar te kijken en blijkt vaak verrassend praktisch in het gebruik.
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.