hoe grenen kolom aanklampen en hoe liplas andere kolom uitvoeren

1 Een 5cm dikke balk schroef je met schroeven van min. 80mm. Patroon om en om over de breedte, afstand pakweg 20cm. Maakt eigenlijk weinig uit bij een kolom. Zorg dat de houtdelen zo goed mogelijk passen. Bruislijm doet weinig als het niet past, dan is bv. epoxy beter.

2 Koud en recht op elkaar zetten. Een schuine verbinding verzwakt je kolom. Als je persé een verbinding wil, doe dan een (rechte) pen en gat.

6 mm korter stuk hout paszagen; ruimte tussen de delen vullen met Repair Care of iets gelijkwaardigs. Geeft je de ruimte om te werken én de verbinding is ijzersterk.

Bij 1 wel zoveel mogelijk de belasting van de kolom afhalen middels stempels.
Bij 2 geen schuine lassen gebruiken, haaks afzagen en deuvels erin of een rechte liplas of een pen een gat. Las middels slotbouten bij elkaar houden. Haaklas heeft geen toegevoegde waarde.

Een liplas is ook mogelijk om te gebruiken bij een verticale verbinding zoals bij het aanscherven van een gebintstijl. Een schuine liplas is hiervoor het beste toepasbaar. Een schuine liplas wordt voorzien van borsten zodat de houten delen niet van elkaar kunnen afschuiven.

Deze tekst is gebaseerd op:
Monumentenwacht Inspectiehandboek 2, 2.1.1, p.49

Minder dan 1/3 van het aanwezige materiaal kan nu maar druk doorgeven bij deze oplossing, dit kan problemen opleveren.

Je zou verwachten dat er dan een metalen klem omheen wordt gezet. Kan je de hele pagina posten uit dat boek?

Nee normaal met twee dikke toogpennen, je ziet dit erg veel in Zweden bij oude schuren waar een staander voor de helft werd vervangen. Soms worden ze opgedikt met dikke planken als extra verbinding. Ook zie je hier wel penlasverbindingen voor. Ik ben geen voorstander van bruislijm bij dit soort toepassingen en in Zweden (heel veel grenen en vuren) is men geen grootgebruiker van schroeven.

Bruislijm: Ik heb geen wetenschappelijke onderzoek bij de hand, maar voor mijn gevoel is bruislijm naar verloop van tijd niet zo sterk. Ik heb vaker gehad dat wanneer ik balkjes had gelijmd en deze na paar jaar verzaagde dat ik met spierkracht ze van elkaar kon aftrekken. Dan heb ik het wel over normale bruislijm van Bison, er zullen sterkere zijn neem ik aan.

Schroeven: Wanneer een verbinding een constructieve functie heeft, wordt in Zweden doorgaans een soort verzinkte nagels gebruikt (heb ze nooit in Nederland gezien), deze worden ook gebruikt om de beplanking van de buitenmuur vast te zetten. Het schijnt te zo te zijn dat schroeven de neiging hebben bij werking van hout of kleine verzakkingen (fundatie) te breken. Een nagel schijnt veel flexibeler te zijn, daarnaast zet een nagel uit door oxidatie en komt steeds vaster te zitten. Ik kan mij vaag herinneren dat het in de houtskeletbouw in de USA zelfs verboden is om schroeven te gebruiken.