Trektol zonder draaibank

Al heel lang wilde ik al 's tolletjes maken maar het leek me beter om te wachten tot ik een draaibank had. Een draaibank heb ik nog niet maar er kwam vorige week in m'n youtube feed een filmpje langs van iemand die bergen tolletjes had gemaakt van rondhout en houten wielen mbv een puntenslijper (en viltstiften). Dit gaf me net genoeg inspiratie om zelf 's aan de slag te gaan.

Er staan al mooiere tollen op het forum maar deze zijn allemaal gedraaid. Dit draadje is hopelijk wat meer toegankelijk voor de niet-draaiers

Op de computer een ontwerp gemaakt voor de tol en het trekhulpstuk. Een krom eiken vloerplankje gepakt. Van m'n treinenproject heb ik geleerd eerst te boren en het dan pas uit te zagen vanwege de chip out



Midden uitgeboord met Forstner bit en uitgezaagd met m'n Hegner.



Eiken gebruik ik zelden want het is wat grof voor m'n kleine werkstukken. Hier uitte zich dat in een stukje dat spontaan afbrak tijdens het schuren. Achteraf gezien kwam dat het ontwerp wel ten goede

In de video werd er met een puntenslijper een punt gezet op het stokje maar mij leek een dikkere punt wat leuker.



De cylinders op stokjes gelijmd en er kegels van geschuurd op de bandschuurmachine mbv een v-groef blokje vastgeklemd op het tafeltje van de machine. Mbv een ander v-groef blokje gaatjes geboord voor het trekkoord.



Hierna heb ik de stokjes nog in m'n kolomboor gezet om de kegeltjes bij te schuren en de punten af te ronden. De eiken kegel had wat beter gekund.

Met m'n gatenboren kan ik natuurlijk snel een ronde schijf uitboren maar het leek me beter om een grotere schijf te maken van hard hout. Hier was ik wat onzorgvuldig. Ik had eerst 2 schijven uitgezaagd van acacia en wengé, een kant gevlakt, uitgeboord en de andere kant gevlakt. Wat toevallig goed uitpakte voor de wengéschijf maar iets minder voor de acaciaschijf.

Ik herinnerde me nog de tip van quatorze om een zeskantige koppelmoer te gebruiken voor het gladschuren van wielen in de kolomboor. Dit werkte perfect al moet ik het schroefdraad nog wat inkorten. Het kleine wieltje er op gezet om aan de bovenkant geen moerafdrukken te krijgen.



De acaciaschijf op het stokje met de eiken kegel gelijmd en gelijk het stokje ingekort. Het extra stukje was voor het plaatsen in de kolomboor dat afdrukken achterlaat. Daarna realiseerde ik me dat ik het beter nog even had kunnen naschuren in de kolomboor want de punt was beschadigd bij het er op zetten van de schijf. Ondanks de foutjes draait ie wel met gemak langer dan een minuut.

De wengéschijf op het andere stokje gelijmd en nog even nageschuurd alvorens het stokje in te korten. Deze tol draait nagenoeg perfect.

Op het trekhulpstuk heb ik nog de naam van m'n nichtje gebrand en voor het trekkoord heb ik nog een schijfje gezaagd uit Indisch palissander om vast te houden.

Alles staat nu in de olie.

Morgen maak ik foto's van het resultaat en zal ik kijken of het lukt er ook een filmpje van te maken.

In een andere draadje zag ik de suggestie van Wimmel voor een kogellagertje in de punt. Een kogeltje van 6mm kan er met mijn methode makkelijk in want dan laat ik wat ruimte vrij als ik het stokje in de cylinder lijm. Kleinere kogeltjes worden wat lastiger.

Wellicht is het beter voor deze methode om geen kogeltje te gebruiken maar een stukje rvs rondstaf met dezelfde diameter als het stokje (6mm in mijn geval).

Hier is het eiken hulpstuk.



Het trekkoord met Indisch palissander schijfje. Het eindje heb ik met epoxy gelijmd om het steviger te maken.



De acacia/eiken tol.



De wengé, Argentijns noten tol.



Dit is hoe je het snel opwindt.



Klaar om te spinnen.



Video werd geel met m'n studiolampen, deze dus maar uitgezet voor het filmpje.

De trektollen had ik trouwens gemaakt om aan m'n nichtje te geven met d'r verjaardag eind februari. Om alvast kennis te laten maken met tollen leek het me wel leuk om haar met Sinterklaas of kerst een gewoon houten tolletje te geven.

Deze keer wat preciezer te werk gegaan. Voor de vliegwielen heb ik voor het gemak gatenboren gebruikt. Helaas kwam ik er te laat achter dat de vliegwielen niet helemaal in balans op het beuken stokje stonden. Volgende keer moet ik het gelijk na het lijmen even nauwkeurig uitlijnen of het in een andere volgorde maken.

Het gebruikte hout is beuken, padauk, noten en esdoorn. Ik kan hem al zeker 70s laten spinnen dus vind ik het wel prima gelukt, volgende keer nog wat beter

Edwin, 2 kleuren door elkaar is mooi, maar het komt de balans niet ten goede. Echter als je het goed verdeelt zal je er weinig van merken. Ik dacht zelf aan inleggen, maar dan moet ik wel eerst het uitlijnprobleem opgelost hebben anders is het zonde van de moeite.

Er is een houtdraaier die maakt ze met een rose-engine, dat is nog wat mooier.

Ik had trouwens nog een beter filmpje gemaakt wat de hele spin laat zien van de wengé tol. Waarschuwing: saai filmpje van 2 minuten!

Het is niet zozeer de snelheid dat ze stabiel maakt maar het vliegwiel, hoe zwaarder en lager dat is hoe beter.

Gelijk heb je, Patrick, op de draaibank is het een stuk makkelijker.