Theelichtje

Berm

Actieve deelnemer
Zoals beloofd hier het verslag van de vervaardiging van mijn theekistje. Het kistje was niet op tijd af voor de houtdag in Zutphen 2016, maar wordt de komende tijd alsnog afgerond.



Theelicht: een verlichte stronk onder een theekistje

Een stronk die ik niet gekloofd kreeg voor de vuurkorf lag er wat triest bij: zwart geworden en flink aangetast door houtworm. Toch voelde het nog stevig aan. Ik had nog meer van die stronken en besloot om ze te ontbasten om tijdens dat proces op een idee te komen wat er verder mee te doen. Het werd van een uitgeholde stronk een lampenkap met mogelijkheden van verlichting. Uiteindelijk wordt het een theelicht !

Twee blokken haalden de volgende fase, de rest staat weer buiten in de tuin te wachten om opgestookt te worden.
Het bewuste blok kwam uit de stam van de esdoorn en had nog een paar aanzetten van takken. Ik besloot om eens te kijken hoe ver ik de stam zou kunnen uithollen met diverse boren, beitels en raspen ..... Dit bleek een heel karwei; eigenlijkwas mijn gereedschap niet ingericht op het handmatig bewerken van grote blokken hout. Zeker niet voor het maken van grillige diepe uithollingen. Misschien dat klompenmaker gereedschap zou kunnen helpen, maar daarover heb ik niet de beschikking.


Beitel, slangenboor, frees en rasp

Het begin werd gemaakt met een grote ronde gatenzaag op de boormachine. De gatenzaag is eigenlijk om in plaatmateriaal te gebruiken, dus moest ik binnenin de gezaagde ringen achteraf met een beitel het restmateriaal wegsteken. Vergeleken met de hoogte van het blok kwam ik nog helemaal niet diep. Ik zou dit proces nog een paar keer moeten herhalen en dan verder met een slangenboor of een frees of een kleine rasp op een steel. Dit bleek allemaal een behoorlijke klus, maar gaf ook veel tijd en inspiratie om na te denken over de gewenste vorm en functie. Al die gaten, daar zou een houtworm jaloers op zijn ! Er zou trouwens ook licht doorheen kunnen vallen... Het zou bijvoorbeeld een lampenkap kunnen worden.


Houtdag: stronk in bewerking

Tussendoor naar de houtdag in het Hurnse Kerkje in Hurwenen (Gld) geweest als exposant. Wat een geweldige sfeer was daar en er kwamen ruim 250 geïnteresseerden op af. Er verscheen zelfs een artikel in het Brabants Dagblad . Veel mensen bleken juist een object wat nog volop in bewerking is, zoals mijn Stronk, erg leuk te vinden om over van gedachten te wisselen. Zo kreeg het idee om een lampenkap te maken van de stronk door er veel uithollingen en kanalen in te maken steeds verder vorm. Het licht zou er als het ware door heen moeten spelen en zo de schoonheid van de stronk, zowel van binnen als van buiten moeten laten zien. In mijn ontwerpboekje heb ik een schets gemaakt.

[h=2]Veel handwerk[/h]Ik besloot om speciale Saburr-tooth raspen met carbide coating voor in de boormachine te kopen bij Axminster in Engeland. Het bleek niet de gewenste oplossing te zijn om gaten in de stronk te kunnen bewerken. Aangezien de boormachine de bewegingsvrijheid en de diepgang van de mechanische rasp erg belemmerde, kon ik er niet zoveel mee als dat ik gedacht had. Dan blijkt weer dat je veel met de hand mag doen, bijvoorbeeld met heel klein raspgereedschap waarvan de uiteinden bol- en holvormig gekromd in een punt uitlopen. Ik ga de stronk van alle kanten doorboren en bewerken, dus dan kan ik overal redelijk bij. Een behoorlijke oefening voor de vingerspieren, dat wel !. Tijdens het hele proces komt er waarschijnlijk nauwelijks een zaagmachine en draaibank aan te pas, allemaal handwerk.

[h=2]LED-snoer in Stronk[/h]Er komt natuurlijk verlichting in de Stronk, dan het wordt een soort stronklamp: een uitgeholde stronk met een gloeilamp of LED-snoeren. Bij de montage van een gloeilamp is goede ventilatie noodzakelijk, anders wordt het veel te heel binnenin het hout. De LED-snoeren zou ik door de gaten kunnen "vlechten". Op straat vond ik een veelkleurig LED-snoertje van schuim: een optocht-fakkel. Als ik die in de Stronklamp doe geeft dat een mooi effect ! Het zou mooi zijn als ik iets kan vinden wat je met een knopje kunt regelen. Op de Hurnse houtdag heb ik met een aantal bezoekers afgesproken dat ik het proces van het maken van de stronkkap op mijn site stap voor stap zou laten zien. Tijdens die dag ontmoette ik ook Frans van Kuijk, de klompenmaker uit Velddriel. Bij hem kan ik eventueel gaan kijken voor klompenmakers gereedschap. Leuk !

[h=2]Knoest patroon[/h]Inmiddels heb ik de Stronklamp aan de buitenkant verder vorm gegeven door er geulen in te gutsen er ondiepe gaten te boren voor een soort cellen of knoestenpatroon. Om die knoesten te kunnen plaatsen heb ik eerst op de houtdraaibank van een stukje goudenregenkern een paar ronde staven van verschillende dikte gedraaid. Daarvan heb ik met een Japanse zaag kleine plakjes gezaagd en die onder verschillende hoeken in de zojuist geboorde gaten van de stronk gelijmd. Het effect is heel apart. Het geheel komt op en voet te staan waarin ik een compartiment maak; een soort stronk op een kistje dus. De knoestcellen gaan door lopen in de voet.

[h=2]Uitholling voor lichtbron[/h]Om de onderkant van de stronk goed te kunnen uithollen heb ik de Stronklamp ondersteboven aan een soort "tafeltje" in de bankschroef gehangen. Met de de slijpschijf, voorzien van roterende snijwieltjes van Saburr-tooth heb ik een komvormige uitholling gemaakt totdat ik de eerste geboorde dwarsgaten tegenkwam. Daarna met diverse boren de "doorsteek" naar de andere kant gemaakt. Daarbij moest ik goed letten op de hoeken waarin aan het boren was. Als hulpmiddel heb ik lange stokjes in de gaten aan de andere kant gestoken, waarlangs ik de boorrichting makkelijker kon uitrichten met de reeds geboorde gaten als referentie. Met diverse raspen en de dremel van de Lidl met de lange arm eerst de gaten opgeknapt. Daarna door veel schuurwerk met reepjes schuurlinnen om de vingers en om een krom stokje gewikkeld de afwerking gedaan. De zo ontstane uitholling aan de onderkant van de stronk wordt een soort "kamer" waarin ik een lichtbron kan plaatsen die van daaruit door alle kanalen naar buiten schijnt. De kanalen dienen ook om de warmte van de lichtbron af te voeren. Dat wordt nog leuk experimenteren met diverse lichtbronnen.

[h=2]Theekistje op de pot[/h]Bij woodworking.nl hebben ze inmiddels voor de open dag Hout in Zuthpen, op 2 oktober 2016, een uitnodiging gedaan om een kistje te maken. Aangezien ik de stronk op een theepot vindt lijken ontstond al snel de gedachte van een theelicht, met boven de pot zwevend een theekistje. Uit een andere oude stronk Esdoorn werd een blok gezaagd op de lintzaag. Het moet een handgesneden "houder" worden, in de stijl van de stronk. Het kistje zelf wordt een doosje (van goudenregen) in een doosje van esdoorn plooien. Het geheel moet op dunne pootjes “zwevend” boven (verlichte) theepot komen te hangen. Uiteindelijk werd de stronklamp daarmee een theelicht.
Door toevoeging van het kistje heb ik mezelf toch lekker weer wat handwerk gegund......

Helaas werd ik ziek, en lag 3 weken met koorts op bed. Het is dus niet op tijd af gekomen voor de Open dag Hout in Zutphen. Dan maar later er aan verder werken, misschien wel voor de houtdag in 2017.

Hieronder volgen enkele foto's van het vervaardigingsproces, de rest volgt in vervolgposts:

De ontwerpschets, de esdoorn stronk, reeds ontbast, de eerste schreden met de gatenboor en de start van het uitbeitelen.



Stronkkap-00.jpg Stronkkap-strk0006.jpg Stronkkap-3.jpg Stronkkap-4.jpg
 

Berm

Actieve deelnemer
vervolg-1 theelicht:

Verder beitelen, verticale gaten boren met slangenboor, gaten fatsoeneren met diverse raspen, zijgaten schuin van boven-buiten naar beneden-binnen boren.

Met de omslagboor bleek het beter te gaan dan elektrisch. Je hebt veel meer controle. Hetzelfde geldt voor de handraspen bij zulke sterk glooiende oppervlakken.


Stronkkap-5.jpg Stronkkap-6.jpg Stronkkap-7.jpg Stronkkap-8.jpg Stronkkap-9.jpg Stronkkap-10.jpg Stronkkap-14.jpgStronkkap-16.jpg
 

Berm

Actieve deelnemer
vervolg-2 theelicht:

Buitenkant reliëf geven door er geulen en ruggen in te gutsen, qua vorm in samenspraak met de gaten. Ik vond het erg spannend en leuk om dit creatieve proces aan te gaan. Het maken van een groot gat of bepalen van de richting van een boorkanaal levert enerzijds beperkingen op; je moet daar immers verder mee... Maar het genereert ook ideeën voor verdere bewerking: zo heb ik meermaals twee gaten aan de buitenkant naar elkaar toe gebracht met sleuven en geulen die de monding van de gaten accentueren. Net of ze een beetje zijn uitgesleten door de wind of zo...

Eén kant heb ik geen doorboorde gaten in gemaakt, maar ondiepe gaten om er een soort knoesten in te kennen maken. Daarvoor heb ik een cylinder van goudenregenhout gedraaid en die in plakjes gezaagd. Daarna de stukjes in de gaten getikt.


Stronkkap-17.jpg Stronkkap-18.jpg Stronkkap-strk0071.jpg Stronkkap-20.jpg Stronkkap-21.jpg Stronkkap-22.jpg Stronkkap-152-1.jpg
 

Berm

Actieve deelnemer
vervolg-3 theelicht:

Als je de buitenkant van dichtbij bekijkt zie je mooi de symbiose tussen de echte houtwormgaten en de gestyleerde... Ingezoomd op het kanalenstelsen is duidelijk dat daar nog heel wat fijn schuurwerk ligt te wachten.
De buitenkant is ook gedeeltelijk erg bleek; het lijkt wel een soort bot met sockets... Een paar kleide LED-lampjes met een schkelchipje van een oude optochtfakkel heb ik gebruikt om te kijken wat het effect is met veel kleine lampjes: grappig.
Tegenover de "witte" kant zit een zijde waarin veel "slaap" is te zien. Ik heb mijn best gedaan om dat zo veel mogelijk te accentueren.


Stronkkap-162-1.jpg Stronkkap-151-1.jpg Stronkkap-strk0062.jpg Stronkkap-23.jpg Stronkkap-strk0082.jpg strk0092-2.jpg
 

Berm

Actieve deelnemer
vervolg-4 theelicht:

Vanaf de bovenkant kon ik niet dieper komen dan op 2/3. Stronk daarom omgekeerd aan een tafeltje in de bankschroef gehangen en vanaf de onderkant gaan werken aan de uitholling voor de lamp(en). Eerst met een sabre-tooth op mijn slijpschijf, daarna met allelei boren, vooral slangenboren. Daarna een verlengde rasp op een oude boormachine en tenslotte afwerken met de dremel van de LIDL en heel veel "stokjes en vingers" omwikkeld met schuurlinnen. De in- en doorgangen van de kanalen ook direct meegenomen natuurlijk.


Stronkkap-strk0107.jpg Stronkkap-strk0113.jpg Stronkkap-strk0116.jpg Stronkkap-strk0117.jpg Stronkkap-strk0119.jpg Stronkkap-strk0131.jpg Stronkkap-strk0137.jpg
 

Berm

Actieve deelnemer
vervolg-5 theelicht:

Eindelijk kwam ik aan het theekistje toe: uit één stuk esdoorn gesneden stuk met plooien. Het idee is dat het er zo ongeveer boven de stronk "wappert" op de lichtstralen. Ben zelf ook heel benieuwd of dat gaat lukken... Met de lintzaag eerst de ruwe vorm gezaagd en daarna met een mechanische rasp de grove vorm modelleren. Hier bleek opnieuw dat je daarmee niet makkelijk grillige vormen kan maken, aangezien de toolhouder zichzelf constant in de weg zit ! Dan maar lekker zelf gaan snijden. Op de houtdag in Zutphen een paar mooie Pfeil detailgutsen gekocht hiervoor. ook in deze gase blijken stokjes waar omheen stukjes schuurlinnen zijn gewikkeld (vastgemaakt met schilderstape) onontbeerlijk.
Met dit kistje ben ik nog wel een ruime tijd bezig. Ik probeer zo lang mogelijk een stukje van 3 "haakse" kanten onbewerkt te laten omdat ik het daarmee kan inspannen op een tafel voor bijvoorbeeld het uitfrezen van een rechthoekige uitsparing voor het binnenkistje....
Ik ben begonnen met een soort "wormhole" en van daaruit weglopende geulen. Aan één kant heb ik diepe plooien gemaakt. Voordat ik de fijne gutsen had, heb ik gebruik gemaakt van oude linoleummesjes uit mijn middelbare schooltijd.
Toen ik vandaag naar de werkbank liep om verder te snijden was er veel tegenlicht: daardoor komen de grillige vormen goed uit (zie laatste foto).

wordt vervolgd.

Stronkkap-strk0154.jpg Stronkkap-strk0157.jpg Stronkkap-strk0162.jpg Stronkkap-strk0170.jpg Stronkkap-strk0171.jpg Stronkkap-strk0172.jpg Stronkkap-strk0166.jpg Stronkkap-strk0173.jpg Stronkkap-strk0175.jpg Stronkkap-strk0185.jpg Stronkkap-strk0184.jpg Stronkkap-strk0188.jpg
 

Berm

Actieve deelnemer
vervolg 6: theelicht

Helaas is de kwetsuur aan mijn been (wondroos) nog steeds niet voorbij. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan: verder met het werkstuk, hoewel in kleine etappes.


Plooien en geulen

Het buitenkistje krijgt allemaal plooien en geulen. De plooien versterken de illusie van het zweven. Zo lang mogelijk moet ik een gedeelde “haaks” houden om het nog stevig te kunnen inklemmen om er een rechthoekige uitsparing in te kunnen boren, frezen of steken als basis voor de binnenkist. Er was een hulpconstructie nodig om kisthouder op pen-gat tafel te fixeren. Eerst boren en dan laagje voor laagje opzij frezen, van links naar rechts, aangezien het een linksdraaiende boorfrees is. Bij het verwijderen van het werkstuk bleek er een “voetafdruk” te zijn ontstaan doordat heet zaagsel-residu door de poriën is gekomen op de pen-gat tafel. Het ruwe gat is gelukt, nu verder met de afwerking.

De houder, waar het theedoosje in moet komen heb ik uitgehold op de pen-gat tafel. Het werkstuk heb ik goed vastgezet met een hulpconstructie die zit vast gebout op de voorkant van de tafel. Dit bleek ook nodig, aangezien er behoorlijke krachten op het werkstuk komen omdat de arm waarmee je de frees bedient best lang is. Het residu op de tafel is daar een sprekend voorbeeld van: ondanks rustige armbeweging tegen het "klapperen" van de frees bij wisselende zijdelingse puntbelasting is er toch verbrand zaagsel ontstaan en zelfs door de open structuur van het verweerde hout heen geblazen !

Twee keer kwam de boorfrees een beetje los, cq naar buiten in de boorkop. Ik heb de frees heel zorgvuldig ingespannen en gecheckt en toch gebeurde dit. Gelukkig klapte hij er niet uit en is er niets kapot gegaan.

Heeft iemand een idee hoe dit kan ?

De boorfrees heeft een cilindrische schacht voor bevestiging. De boorkop heeft drie interne bekken, die integraal met een wartel worden aangedraaid. Alles loopt soepel. De frees was nieuw.

Bijgevoegd enkele fotos.

respectievelijk: onderkant kisthouder, ingespannen werkstuk, freeswerk en residu op tafel.


Strk0186-1.jpg Strk0192.jpg Strk0195.jpg Strk0198.jpg
 

rverhag

Actieve deelnemer
2 mrt 2014
102
16
57
Oost Souburg
Mooi hoe je je creatieve idee weet over te brengen naar het hout.

...
Twee keer kwam de boorfrees een beetje los, cq naar buiten in de boorkop. Ik heb de frees heel zorgvuldig ingespannen en gecheckt en toch gebeurde dit. Gelukkig klapte hij er niet uit en is er niets kapot gegaan.

Heeft iemand een idee hoe dit kan ?

Eigenlijk geef je zelf al het antwoord op je vraag voordat je hem stelt: "wisselende zijdelingse belasting". Een boorkop met drie interne bekken is eigenlijk niet ontworpen voor zijdelingse krachten. Het heet ook niet voor niets "boorkop" ;)

Voor dergelijke krachten dient een frees ingespannen te zijn met een spantang in een kop met spantanghouder. Een spantang klemt de frees nl. over de volle 360 graden van de schacht.
 

Berm

Actieve deelnemer
vervolg 7: theelicht

Houtsnijwerk

Het buitenkistje ben ik flink aan het bewerken. Daarbij wordt allerlei gereedschap gebruikt: accuboor, dremel met freesbit, Pfeil beelhouwgutsjes, linoleummesjes en vooral veel tot strengen gerolde stukjes schuurlinnen.
Tijdens het modelleren kom ik vaak sporen van houtworm tegen. De wormen zelf gelukkig nooit meer. Soms valt er spontaan een gat of sleuf bij het glad maken van een oppervlak. Ja, houtsnijden is een spannende bezigheid L
De soosvormige uitsparing voor de binnenkist is inmiddels ruwweg af. Hoe de kist of lade er uiteindelijk in gemaakt wordt is voor mij ook nog niet zeker; dat blijkt wel in het werk…

Op de foto’s is e.e.a. duidelijk te zien.


Stronkkap-206.jpg Stronkkap-209.jpg
Stronkkap-213.jpg Stronkkap-215.jpg Stronkkap-212.jpg
 
P

Pel

Guest
Tjonge Peter, dat is veel werk, maar het wordt wel mooi, vooral het door elkaar heen lopend lijnenspel maakt het mooi. Ben benieuwd hoe het uit eindelijk gaat worden?

Groet Pel.
 
P

Pel

Guest
Tip, zorg dat je voldoend scherpe kanten in het lijnenspel hebt dat maakt het mooi, dus niet alles afronden.

Groet Pel.
 

Berm

Actieve deelnemer
vervolg 8: theelicht

Andere zijkant krijgt vorm

Hierbij een korte update. De andere zijkant heb ik nu ook gevormd. Het advies van Pel om scherpere lijnen te snijden probeer ik toe te passen, maar lukt niet zo goed als ik niet alles weer onder handen wil nemen. Een beetje maar dus...

De huls is nu voor het grootste deel af; nu nog de bovenkant en dan de afwerking. Daarna het binnenkistje. Dan de bevestigingsconstructie voor op de stronk.
Daarna de ergste kieren dichten (moet daar eerst nog wat mee experimenteren). Daarna afwerking met olie en tenslotte de verlichting erin (of niet).

Kortom, ik ben er bijna ...


Stronkkap-0216.jpg Stronkkap-0221-gf.jpg Stronkkap-0220.jpg
 
P

Pel

Guest
Ziet er netjes uit Peter, heb even op jou site gekeken, je maakt mooie dingen, ik hou wel van dat rustieke zoals de wandkast met bar, mooi.

Groet Pel.
 
Laatst bewerkt door een moderator:

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.