Controleren of iets recht is: hoe doen jullie het?

tantetruus

Actieve deelnemer
16 aug 2010
72
0
Voor het lijmen van wat dikker hardhout is de minimale eis toch wel dat de te lijmen
delen recht zijn en dan ook écht recht aangezien je een beetje speling niet even comopenseerd door wat extra klemkracht.
Ik zoek eigenlijk iets waarmee ik de stukken die ik geschaafd heb kan controleren op rechtheid.
Wanneer je iets op een vlakbank doet is dit niet zo een probleeem, maar wanneer je deze stukken met de hand schaaft (en daar ontkom ik af en toe niet aan bij het maken van snaarinstrumenten) zou het leuk zijn als je destukken ergens tegenaan zou kunnen controleren.
Zo'n 30 jaar geleden hadden we op de opleiding een stalen rei waarmee b.v. ook de vlakbank werd gesteld maar er moet toch een goedkoper middel zijn om dit te controleren?

Iemand suggesties?
 
A

Athanor

Guest
guido zei:
jpandriesse zei:
Ik zou toch voor die stalen rei of een lange stalen liniaal gaan.
yep ... en als je er twee hebt dan kan je ook checken of het vlak getordeerd is
(is getordeerd wel het juiste woord? :roll: )
Dat is wel een passend woord hoor! Op de ambachtschool leerde ik om het "scheluw" te noemen. In Friesland noemen ze het "skelf".

Fons
 

Seek

Oud hout
10 mei 2009
2.676
3
Ik gebruik zelf een lange waterpas, die een aluminium, redelijk rechte kant heeft. Ik probeer de verbinding zo te krijgen dat de uiteinden mooi aansluiten en er in het midden een klein beetje ruimte is. Dat klem je vervolgens wel strak met een lijmklem. De zijkanten zijn dus een beetje hol. Dat is verre te verkiezen boven een beetje bol. Aangezien absoluut recht moeilijk te bereiken is, kan je beter expres voor een beetje hol gaan.
 

tantetruus

Actieve deelnemer
16 aug 2010
72
0
nou, ik ga per ongeluk voor een beetje hol :cry:

Maar jullie denken eigenlijk allemaal wel in dezelfde richting dus die hou ik dan maar aan..

Waar koop je tegenwoordig nog een stalen rei?
 

jaap

Moderator
9 mrt 2008
5.045
1.674
Terkaple
www.woodworking.nl
Om het met Christopher Schwarz te houden, hoeft het geen stalen rei te zijn. Aluminium extrusies zijn zeer geschikt. Wij gebruiken o.a. aluminium metselprofielen van 3m. Als rei, maar ook als onderlegger om een plaat mdf of betonplex goed vlak als tijdelijk werkbank te gebruiken. Te koop bij de ijzerwarenzaken die aan de bouw leveren.

jaap
 

tantetruus

Actieve deelnemer
16 aug 2010
72
0
jaap zei:
Om het met Christopher Schwarz te houden, hoeft het geen stalen rei te zijn. Aluminium extrusies zijn zeer geschikt. Wij gebruiken o.a. aluminium metselprofielen van 3m. Als rei, maar ook als onderlegger om een plaat mdf of betonplex goed vlak als tijdelijk werkbank te gebruiken. Te koop bij de ijzerwarenzaken die aan de bouw leveren.

jaap

En wie zijn wij?
Wij as in the boys of bangkok:)?
 

jokke

Actieve deelnemer
10 jul 2009
477
20
De beste manier om de rechtheid van iets te controleren is volgens mij een haarlineaal.
Maar als ik twee stukken schaaf om nadien te verlijmen gebruik ik enkel een klein winkelhaakje om de haaksheid te meten. Ik schaaf het eerste deel vlak en controleer vooral de haaksheid ervan. Het tweede deel schaaf ik op de zelfde manier en zet er ter controle mijn eerste geschaafde stuk op. Er staat dan ook een lamp achter. Werkt perfect!
 

tantetruus

Actieve deelnemer
16 aug 2010
72
0
Wat is een haarlineaal?

Als je het hebt over deze bewerkingen, over wat voor houtdiktes praat je dan?
 

jokke

Actieve deelnemer
10 jul 2009
477
20
Als je even googeld op "haarliniaal" vindt je zo een afbeelding. Het is gewoon een metalen staafje dat eindigd op een punt. Er zit een certificaat bij dat de rechtheid moet staven.
Eigenlijk een meetinstrument uit de metaalindustrie, verkrijgbaar in verschillende lengtes. Maar jammer genoeg niet goedkoop...
Ik gebruik het voor ruggen of bovenbladen van instrumenten. Van 4à5 mm tot ong 30 mm dikte.
 

WR1944

Oud hout
Een haarlineaal is een lineaal waar het rechte meetgedeelte mesvormig is geslepen. Als je iets op rechtheid controleerd tegen het licht in heb je geen last van de schaduw van een eventuele dikte van de lineaal. Ook als je de lineaal niet helemaal haaks op het te meten object houdt heb je toch een zgn. lijncontact.
Ik gebruikte dit indertijd in de instrument makerij. Voor houtbewerking lijkt me dit overkill in het kwadraat. Het blad van een blokhaak of een duimstok is voor mij ruim voldoende.
Om te controleren of iets vlak is (dit is iets anders dan recht) neem je twee reilatten, die even hoog zijn. Soms is één kant donker en de andere kant lichter geverfd. Door de latten op de einden van het hout te zetten kan je zichten of de latten precies op één lijn liggen. Door het kleurverschil zie je dat beter.
 

tantetruus

Actieve deelnemer
16 aug 2010
72
0
jokke zei:
Als je even googeld op "haarliniaal" vindt je zo een afbeelding. Het is gewoon een metalen staafje dat eindigd op een punt. Er zit een certificaat bij dat de rechtheid moet staven.
Eigenlijk een meetinstrument uit de metaalindustrie, verkrijgbaar in verschillende lengtes. Maar jammer genoeg niet goedkoop...
Ik gebruik het voor ruggen of bovenbladen van instrumenten. Van 4à5 mm tot ong 30 mm dikte.

o, mooi, dat is precies waar ik het ook voor nodig heb, basgitaarbouw in mijn geval.
Alleen is het hout in mijn geval dusdanig hard en dik dat dit met klemkracht niet is te compenseren ergo, het moet gewoon deadstraight zijn :mrgreen:
 

Seek

Oud hout
10 mei 2009
2.676
3
Als je een flexibele stalen lineaal gebruikt, moet je er op letten de lineaal goed haaks op het hout te zetten en niet krom te buigen. Zet je hem een beetje schuin, dan duw je al snel een boog in de lineaal en heb je geen rechte lijn meer. Houd het geheel tegen het licht en dan zie je pas goed aan de lichtspleet waar een en ander niet recht is.
En overdrijf niet, het is maar hout, geen spaceshuttle.
 

jokke

Actieve deelnemer
10 jul 2009
477
20
Ik heb de indruk dat vele mensen er geen idee van hebben hoe pietjeprecies een instrumentenbouwer moet zijn. Als tantetruus spreekt over basgitaren is een haarliniaal absoluut geen overkill. Je moet wel de nodige toleranties in acht nemen en kunnen ze inschatten natuurlijk. Ik kan je verzekeren dat een haarliniaal een courant stuk gereedschap is binnen de instrumentenbouw.

@seek: Ik weet niet zeker of je een haarliniaal tracht te verduidelijken of dat je gewoon over een metalen meetlat spreekt. Die laatste is binnen de instrumentenbouw geen referentie voor de rechtheid van iets hoor... ;)
 

WR1944

Oud hout
Sorry voor mijn misconceptie. Als ik als "metaalman" aan instrumenten denk, zie ik nauwkeurig geconstrueerde metalen instrumenten in de meet- en regeltechniek.
Maar de bouwers van muziekinstrumenten zien dat natuurlijk anders. Voor hen is een instrument een met gelijkwaardige precisie geconstrueerd voorwerp. Als leek kan ik me voorstellen dat houtdikten op de tiende mm aangehouden moeten worden en dat recht ook echt recht moet zijn.
 

jokke

Actieve deelnemer
10 jul 2009
477
20
Ik ben blij met je reactie... toen ik de mijne even terug las dacht ik nogal pretentieus over te komen... :oops: Helemaal niet de bedoeling hoor!
Maar inderdaad, een kleine afwijking op bv de hals van een snaarinstrument zet zich evenredig met de lengte van de hals verder. En dit betekend een onbespeelbaar instrument omdat dan de snaren tijdens het spelen worden afgekort op totaal verkeerde plaatsen ofwel kletteren ze overal tegenaan waar ze niet moeten kletteren...
(Is "kletteren" een vlaams woord? Dan ben ik benieuwd naar de nederlandse vertaling! ;) )
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.